Eindhoven's Dagblad, De zon is een rechthoek
20th november 2008. Review by art critic Rob Schoonen .
De aftrap is indrukwekkend: de kersverse stichting Fotosz.nl pakt met ‘Glow in photography’ flink uit. Fotosz.nl wil de autonome fotografie in Zuid-Nederland stimuleren en dat doet ze met exposities en andere activiteiten zoals lezingen en voordrachten.
Vanzelfsprekend is de in Eindhoven gevestigde organisatie nauw verbonden aan Galerie Pennings, de oudste fotogalerie van Nederland. Daar is de huidige presentatie dan ook te zien. Eerder was – tijdens het Glowfestival – al werk van dezelfde zeven kunstenaars te zien op Strijp S. Groter werk was dat; de galerie leent zich beter voor wat kleinere, subtielere fotografie.
Zoals de drie drukken van Philip Provily, misschien wel de meest dichterlijke deelnemer van de tentoonstelling. Zijn kijk op de wereld is een tikje surrealistisch. Want wat je ziet is niet helemaal wat je waarneemt. ‘Zon’ is dan ook niet een keurige gele cirkel maar een rechthoek. Ook gelig weliswaar, maar vooral een ietwat strenge rechthoek die het hele beeld van de foto bepaalt. Provily zet in ‘Eén plus Eén’ de kijker weer op het verkeerde been want daarin zie je twee cirkelvormige lichtbundels op een buitenmuur. Zit je net met die rechthoekige zon in je hoofd, word je geconfronteerd met de neerslag van de ‘echte’ zon… Maar dan wel weer dubbel. Fijne jongen die Provily! Maar juist die reactie geeft aan dat de fotograaf er prima in slaagt de waarneming een tik om de oren te geven: heerlijk.
Jean-Marc Spaans doet dat ook, maar op een heel andere manier. Hij maakt beelden met licht (tl-buizen of andere lichtbronnen) en maakt daar vervolgens foto’s van. In eerste instantie deed hij dat binnen, dikwijls in lege ruimtes zoals musea of fabriekshallen. Sinds enige jaren maakt Spaans ook beelden in de openbare ruimte, in parken of tuinen. Door de lichtbronnen te bewegen en de sluitertijd van zijn camera flink op te rekken, ontstaan er lichtmassa’s. Een rivier wordt zo een kabbelende lichtbaan in het landschap. Of een bewegende tl-tube wordt een iglo in een park: Merz kan niet anders dan heel jaloers worden op dat beeld.
Hans Wilschut maakt juist weer gebruik van bestaand licht. Hij laat bij Pennings werken zien die hij maakte in onder meer Dubai. Wilschut toont bijvoorbeeld Palm Jumeira; een van de vele steden in aanbouw. De fotograaf heeft zichzelf op een brug geposteerd en met zijn technische camera ‘s avonds (dat doet hij vrijwel altijd) een trits flats vastgelegd. Dat levert een wonderlijke, bijna kunstmatige foto op met bewegende kranen en verschuivende lampen. Je voelt onmiddellijk: hier gebeurt iets bijzonders. Maar je voelt ook op je klompen aan dat wat je ziet niet het echte beeld is. Door de bijzondere belichting krijgt je een soort toverbeeld voorgeschoteld. De gebouwde omgeving bestaat bij Wilschut uit kleur, ritme, tinten en bovenal licht.
Dat spelen met licht doen ook de andere vier exposanten: Maike Amman, Eveline van Duyl, Klaartje Esche en Wiesje Peels. Ook die geven een zwiep aan de werkelijkheid, of dat nu een wegwijzerbord is of een smidse: dankzij het licht wordt er steevast een andere realiteit geserveerd.